اثر حذف برگ بر عملکرد و انتقال مجدد مواد در شرایط مختلف رطوبتی و نیتروژن خاک در گندم نان

تحقیق حاضر به منظور بررسی واکنش گندم نان به تعدیل منبع در شرایط متغییر رطوبتی و نیتروژن خاک انجام گرفت. بدین منظور دو آزمایش مزرعه‌ای جداگانه تنش و عدم تنش رطوبتی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، کرج، و در فصل زراعی 84-83 اجرا شد. تنش خشکی از مرحله غلاف‌رفتن شروع و تا پایان رشد ادامه داشت. برگزدایی در دو مرحله غلاف‌رفتن و گرده‌افشانی و به دو صورت حذف تمام برگها و حذف تمام برگها بجز برگ پرچم صورت گرفت. تیمار کود نیتروژن عبارت بود از عدم مصرف کود نیتروژن‌دار و مصرف 250 کیلو گرم در هکتار کود اوره در مرحله ساقه‌دهی. نتایج حاصل از تجزیه واریانس جداگانه آزمایش‌ها نشان داد که اثر متقابل برگزدایی و کود نیتروژن‌دار برای هیچ یک از صفات در هیچ یک از آزمایش‌ها معنی‌دار نبود. اجرای تیمارهای برگزدایی در هر دو رژیم رطوبتی تأثیری بر عملکرد و وزن هزار دانه نداشتند. گیاهان برگزدایی شده در مقایسه با شاهد کارایی انتقال مجدد بالاتری را نشان دادند. برگزدایی در شرایط تنش خشکی موجب کاهش درصد پروتئین دانه گردید. مصرف کود نیتروژن میزان انتقال مجدد مواد از ساقه به دانه و درصد پروتئین دانه را در شرایط تنش خشکی افزایش داد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب آزمایش‌ها نشان داد که برگزدایی بر عملکرد اثر معنی‌دار دارد، حذف تمام برگها در مرحله غلاف‌برگ در مقایسه با سایر سطوح برگزدایی عملکرد کمتری را بهمراه داشت. اثر متقابل محیط (رژیم رطوبتی) با برگزدایی برای وزن هزار دانه، درصد پروتئین و انتقال مجدد معنی‌دار بود. بیشترین درصد پروتئین دانه در آزمایش تنش خشکی و درگیاهان بدون برگزدایی مشاهده شد. بالاترین میزان انتقال مجدد به تیمارهای برگزدایی کامل در شرایط تنش خشکی اختصاص داشت. اثرات متقابل رژیم رطوبتی و نیتروژن برای درصد پروتئین دانه و میزان انتقال مجدد معنی‌دار بود. مصرف کود نیتروژن در شرایط تنش خشکی درصد پروتئین دانه را بطور معنی‌داری افزایش داد.